Werken met stof: risico’s en wetgeving

In de bouw, industrie en infra kunnen werknemers blootgesteld worden aan kwartstof, houtstof of asbest. Dit zijn kankerverwekkende stoffen die kanker veroorzaken of het ontstaan ervan bevorderen. Langdurige blootstelling aan stof van kwartshoudend materiaal, hout of asbest kan schade aan gezondheid veroorzaken. Het is dus van groot belang verantwoord hiermee om te gaan.

Onder kwartshoudend materiaal verstaan we zandsteen, kalkzandsteen, cellenbeton en betonsteen. Het bewerken van dit materiaal zorgt ervoor dat kwartstof vrijkomt. Niet alleen degene die met deze stoffen werken, maar ook werknemers en derde in hun directe omgeving kunnen hieraan blootgesteld worden.

Arbobesluit

Kern van de wet is dat alle kankerverwekkende stoffen vervangen moeten worden door minder schadelijke alternatieven. In het Arbobesluit zijn regels voor het werken met bovenstaande stoffen opgenomen. Dit om de risico’s van het werken met kankerverwekkende stoffen of -processen te kunnen inschatten, te vermijden en in elk geval tot een minimum terug te dringen. Werkgevers zijn verplicht om alle mogelijke risico’s door arbeid voor werknemers te inventariseren en te beoordelen. Naast enige algemene voorschriften voor het werken met gevaarlijke stoffen bevat het hoofdstuk voorschriften over het werken met kankerverwekkende of mutagene stoffen.

Kernpunten uit het Arbobesluit:

Werknemers hebben recht op een arbeidsgezondheidskundig onderzoek voorafgaand aan de werkzaamheden waarbij zij blootgesteld worden aan gevaarlijke stoffen. Ook wanneer een collega klachten ervaart na het blootstellen aan gevaarlijke stoffen;
Risico-inventarisatie en -evaluatie is verplicht. Denk hierbij aan:
- Met welke stoffen wordt er gewerkt en waarom kunnen deze niet vervangen worden?
- Wie hebben er te maken met de stoffen en hoe vaak komen zij in aanraking?
- Welke maatregelen zijn er getroffen?
De overheid heeft in bijlage XIII van de Arbeidsomstandighedenregeling publieke grenswaarden voor een beperkt aantal chemische stoffen vastgesteld;
De wettelijke grenswaarde voor kwartsstof is 0,075 mg/m3 bij een achturige werkdag;
De wettelijke grenswaarde voor houtstof is 2 mg/m3 bij een achturige werkdag;
Probeer blootstelling altijd te voorkomen of te beperken;
Zorg voor een plek zonder blootstelling om te eten en drinken. Gebruik doeltreffende kleding en zorg voor was- en doucheruimten indien nodig.